Artscreen

Openings-speech vrijdenkersruimte door Mark Rutte VVD op 4 juli 2008

• Wie vrij kan denken en vrij kan spreken is een vrij mens. Als de mensen van een land vrij zijn, dan pas is een land vrij. In zo’n land wil ik wonen. Zo begon ik het debat over de arrestatie van Nekschot en zo begin ik vandaag, omdat deze woorden voor mij en voor mijn vertrouwen in de kracht van de democratie heel wezenlijk zijn.

• Het is een feestelijke dag vandaag, geboren uit een treurige geschiedenis. Treurig, omdat één van de kernwaarden van onze open samenleving – de vrijheid van meningsuiting- onder druk staat.

• Treurig, omdat ik nooit had gedacht in Nederland nog de barricaden op te moeten voor het vrije woord. Misschien in Rusland, Cuba of Iran, maar toch niet in het vrije Nederland van Erasmus en Spinoza en ook het land van Theo van Gogh.

• Toch, moeten we dit moment vandaag als een feestelijk iets beschouwen. Het vrije woord is een groot goed en in de afgelopen maanden hebben we ervaren dat heel veel mensen daar voor willen knokken. Het vrije woord heeft Nederland gemaakt tot een open en vrij land en dat is het waard om voor te strijden.

• Is dit alles nu nodig? Ja, helaas is de vrijheid van meningsuiting sluipenderwijs onder druk komen te staan. En helaas moet ik constateren dat de grootste regeringspartij, het CDA, daar voor verantwoordelijk is. Want, het begon met:
- minister Donner en het satiredebat
- dezelfde minister Donner die na de afschuwelijke moord op Theo Van Gogh pleitte voor het uitbreiden van het verbod op godslastering
- de film van collega Wilders, waarbij CDA-prominenten Van den Broek, Verhagen en Van Geel vooraf expliciet opriepen de film niet uit te zenden.
- Balkenende die, na verloren te hebben voor de rechter, een bodemprocedure startte tegen het weekblad Opinio.
- En als klap op de vuurpijl de massieve arrestatie van een cartoonist
- Dat het niet ophoudt, blijkt wel uit het feit dat de website Geen Stijl zich twee jaar na dato op het politiebureau moest vervoegen vanwege een paar commentaren van de bezoekers op hun website.

• ik heb in dat debat eind mei gezegd dat het erop lijkt dat het CDA bereid is de vrijheid van meningsuiting te offeren op het altaar van waarden en normen en heb die partij opgeroepen zich publiekelijk te scharen achter één van de belangrijkste grondrechten van ons land.

• En ja, ik weet dat Hirsch Ballin, de minister van Justitie, en premier Balkenende dit verwijt richting hun partij niet leuk vinden. Maar helaas meneer Hirsch Ballin: u bent de minister van Justitie en dient de vrijheid van meningsuiting te verdedigen. En, helaas meneer de minister-president: onder uw leiding is het CDA deze weg ingeslagen. U hebt gefaald in het beschermen van een cultuur in ons land waarin het vrije woord ook echt vrij is.

• Omdat de vrijheid van

 meningsuiting de KERN van onze democratie is vinden VVD en PVV dat dit statement voor het vrije woord hier moet gebeuren. Juist in dit huis, het huis van de democratie. Niet, omdat wij de ambitie hebben professionele galeriehouders te worden, maar omdat politici voor dit fundamentele recht behoren op te komen.

• Kunstenaars die zich gecensureerd voelen, verlenen medewerking aan dit protest, met deze ruimte als resultaat.

• Dames en heren, normen en waarden zijn subjectieve begrippen die je nooit via het strafrecht kunt opdringen. Ik ga u dus ook niet vertellen of u de getoonde werken wel of niet mooi of inspirerend moet vinden. Het belangrijkste is dat deze kunstenaars niet belemmerd worden in hun uitingen. Over het resultaat mogen we vervolgens discussiëren, dat hoort bij kunst.

• In elk geval voelen wij ons vereerd met de bewuste 8 werken van Nekschot waar de arrestatie op gebaseerd was. Maar ook met de werken van Ellen Vroegh die door het gemeentebestuur van Huizen verplaatst werden, en ZEER bijzonder is het dat wij hier NOOIT EERDER VERTOONDE werken van Theo van Gogh aan u mogen laten zien.

• Met dezelfde trots die ik voel als ik denk aan dat voor ons land zo belangrijke grondrecht, de vrijheid van meningsuiting, met diezelfde trots presenteer ik u deze VRIJDENKERSRUIMTE.